భారత ప్రభుత్వం దేశంలో స్టార్టప్ల కోసం అనుకూలమైన వాతావరణం సృష్టించడానికి ‘స్టార్టప్ భారత్’ కార్యక్రమాన్ని ప్రకటించింది. వివిధ భారత ప్రభుత్వ మంత్రిత్వ శాఖలు వివిధ ప్రయోజనాల కోసం కార్యక్రమాలను ప్రారంభించాయి. ఎంపిక చేసిన సంస్థలకు ఏకరూపత తీసుకురావడానికి ఇండస్ట్రీయల్ పాలసీ అండ్ ప్రమోషన్, వాణిజ్య పరిశ్రమల మంత్రిత్వ శాఖ, భారత ప్రభుత్వం కలిసి స్టార్టప్లకు ఒక నిర్వచనాన్ని తయారుచేసాయి.
స్టార్టప్ నిరవచనం (ప్రభుత్వం పథకాల ప్రయోజనం కోసం మాత్రమే)
స్టార్టప్ అంటే ఒక ఎంటిటీ, ఐదు సంవత్సరాల ముందు భారతదేశంలో నమోదు చేసుకొని ఉండి దాని వార్షిక టర్నోవర్, గతంలోని ఆర్థిక సంవత్సరంలో, 25 కోట్లు మించకుండా ఉండి సాంకేతిక లేదా మేధో సంపత్తిని ఉపయోగిస్తూ ఆవిష్కరణ, అభివృద్ధి, విస్తరణ లేదా కొత్త వస్తువుల, ప్రక్రియల లేదా సేవల వ్యాపారీకరణ దిశగా పనిచేస్తు ఉండాలి. అప్పటికే ఉన్న వ్యాపారాన్ని విడగొట్టి లేదా పునర్నిర్మాణం చేసిన వాటికి ఇది వర్తించదు. ఒక ఎంటిటీ టర్నోవర్ గత ఆర్థిక సంవత్సరంలో 25 కోట్లు దాటినా లేదా నమోదు తేదీ నుండి 5 సంవత్సరాలు పూర్తయినా దాని స్టార్టప్ గా ఆమోదించరు.
ఒక స్టార్టప్ అంతర్గత మంత్రుల బోర్డు నుండి ధ్రువీకరణ పొందిన తర్వాతే పన్ను ప్రయోజనాలు పొందడానికి అర్హత పొందుతుంది.
పదాల నిర్వచనం
- ఎంటిటీ – ప్రైవేట్ లిమిటెడ్ కంపెనీ (కంపెనీల చట్టం, 2013) లేదా ఒక రిజిస్టర్ పార్టనర్షిప్ ఫర్మ్ (భారతీయ భాగస్వామ్య చట్టం, 1932) లేదా పరిమిత బాధ్యత భాగస్వామ్యం (పరిమిత బాధ్యత భాగస్వామ్య చట్టం, 2002).
- టర్నోవరును కంపెనీల చట్టం, 2013 కింద నిర్వచించినది.
- పైన చెప్పిన నిర్వచనం ప్రకారం ఉన్నవ్యాపారాలను గుర్తించటం – అభివృద్ధి మరియు వ్యాపారాత్మక లక్ష్యంతో వ్యాపారం చేసేవి
- ఒక కొత్త ఉత్పత్తి లేదా సేవ లేదా ప్రక్రియ; లేదా
- ఇప్పటికే ఉన్న వాటిలో ఉత్పత్తి లేదా సేవ లేదా ప్రక్రియను గణనీయంగా మెరుగుపరచటం. దాని వలన వినియోగదారులకు లేదా వర్క్ ఫ్లోకు లాభం చేకూరుతుంది.
కేవలం అభివృద్ధి
- వ్యాపారీకరణ శక్తి లేని ఉత్పత్తులు లేదా సేవలు లేదా ప్రక్రియలు ; లేదా
- అవసరం లేని ఉత్పత్తులు లేదా సేవలు లేదా ప్రక్రియలు; లేదా
- పరిమితంగా పెరుగుతున్న లేక విలువ పెరగని ఉత్పత్తులు లేదా సేవలు లేదా ప్రక్రియలు లేదా వినియోగదారులు లేదా వర్క్ ఫ్లో.
ఈ నిర్వచనం పరిధిలోకి రానివి
- అంతర్గత మంత్రుల బోర్డు – పన్ను సంబంధిత ప్రయోజనాలు ఇవ్వటానికి, వ్యాపారాల వినూత్న స్వభావాన్ని ధ్రువీకరించడానికి అంతర్గత మంత్రిత్వ బోర్డును డిఐపిపి ఏర్పాటు చేసింది. అంతర్గత మంత్రుల బోర్డు పరిమితి లేని లేదా మోసంపూరిత అప్లికేషనుల చూడటానికి ఉంటుంది.
స్టార్టప్ గుర్తింపు ప్రక్రియ
‘స్టార్టప్’ గుర్తింపు ప్రక్రియ మొబైల్ అనువర్తనం/ఇండస్ట్రియల్ పాలసీ అండ్ ప్రమోషన్ శాఖ పోర్టల్ ద్వారా ఉంటుంది. కింది పత్రాలలో ఏదైనా ఒక సాధారణ పత్రాన్ని స్టార్టప్ సమర్పించాల్సి ఉంటుంది:
- దేశంలోని ఒక పోస్ట్-గ్రాడ్యుయేట్ కాలేజ్ లో స్థాపించబడిన ఒక ఇంక్యుబేటర్ నుండి డిపార్టుమెంట్ ఆఫ్ ఇండస్ట్రీయల్ పాలసీ అండ్ ప్రమోషన్ (డీఐపీపీ) పేర్కొన్న విధంగా (వ్యాపార వినూత్న స్వభావానికి సంబంధించి) సిఫార్సు పొందాలి; లేదా
- పథకంలో భాగంగా GoI నుండి (ప్రాజెక్ట్ కు సంబంధించి) మూలనిధిని పొందుతున్న ఒక ఇంక్యుబేటర్ ద్వారా మద్దతు లేఖను; లేదా
- DIPP ద్వారా పేర్కొన్న విధంగా GoI ద్వారా గుర్తింపు పొందిన ఒక ఇంక్యుబేటర్ నుండి (వ్యాపార వినూత్న స్వభావానికి సంబంధించి) సిఫార్సు ; లేదా
- 20 శాతం ఈక్విటీ కంటే తక్కువ కాకుండా ఇంక్యుబేటర్ ఫండ్/ఏంజెల్ ఫండ్/ప్రైవేట్ ఈక్విటీ ఫండ్/అక్సిలేటరు/ఏంజెల్ నెట్వర్క్ నుంచి, సెక్యూరిటీస్ అండ్ ఎక్స్ఛేంజ్ బోర్డ్ (సెబి)లో రిజిస్టరయిన, దానితో లెటరు ; డిఐపిపి ఇటునంటి ఫండును ప్రతికూల జాబితాలో చెరుస్తుంది ; లేదా
- ఆవిష్కరణను పెంపొందించడానికి ఏదైనా పేర్కొన్న పథకంలో భాగంగా GoI లేదా ఏదైనా రాష్ట్ర ప్రభుత్వ నిధుల లేఖ; లేదా
- వ్యాపార స్వభావానికి సంబంధించిన ప్రాంతాల్లో భారత పేటెంట్ కార్యాలయ జర్నల్ లో ప్రచురించిన పేటెంట్.
డిపార్టుమెంట్ ఆఫ్ ఇండస్ట్రీయల్ పాలసీ అండ్ ప్రమోషను అలాంటి మొబైల్ అనువర్తనం/పోర్టల్ ప్రారంభం అయ్యే వరకు ‘స్టార్టప్’ లను గుర్తించే ప్రత్యామ్నాయ ప్రయత్నాలను చేస్తుంది. ఒకసారి సంబంధిత పత్రాలతో ఇటువంటి అప్లికేషన్ అప్లోడ్ అయితే ఒక నిజమైన గుర్తింపు సంఖ్యను స్టార్టప్ కు జారీ చేయబడుతుంది. తదుపరి నిర్ధారణ సమయంలో, గుర్తింపు పత్రాన్ని అప్లోడ్ చేయకుండా లేదా ఏదైనా ఇతర పత్రం లేదా ఒక నకిలీ పత్రాన్ని అప్లోడ్ చేసి పొందిన గుర్తింపును పొందిన దరఖాస్తుదారు జరిమానా వేయవచ్చు. ఇది యాభై శాతం స్టార్టప్ మూలధనంగా ఉండవచ్చు. ఈజరిమానా కనీసం 25,000 రూపాయల కంటే తక్కువ ఉండకూడదు.
మూలం: ఇండస్ట్రియల్ పాలసీ అండ్ ప్రమోషన్ శాఖ